§111. Слитные глаголы на έω
§112. Последовательность (согласование) наклонений
§113. Дополнительные предложения
Περὶ Ἀχιλλέως. Περὶ Γαλαϰτοϕάγων
Правила слияния:
ε + ε = ει | ε + η (ῃ) = η (ῃ) | ε + ει = ει |
ε + ο = ου | ε + ω = ω | ε + οι = οι |
Спряжение слитного глагола на έω
Activum | |||
Indicativus | Conjunctivus | ||
Praesens | Imperfectum | ||
S. 1. 2. 3. Pl. 1. 2. 3. | ϰοσμῶ (έω) ϰοσμεῖς (έεις) ϰοσμεῖ (έει) ϰοσμοῦμεν (έομεν) ϰοσμεῖτε (έετε) ϰοσμοῦσι(ν) (έουσι) | ἐϰόσμουν (εον) ἐϰόσμεις (εες) ἐϰόσμει (εε) ἐϰοσμοῦμεν (έομεν) ἐϰοσμεῖτε (έετε) ἐϰόσμουν (εον) | ϰοσμῶ (έω) ϰοσμῇς (έῃς) ϰοσμῇ (έῃ) ϰοσμῶμεν (έωμεν) ϰοσμῆτε (έητε) ϰοσμῶσι(ν) (έωσι) |
Optativus | Imperativus | Infinitivus | |
S. 1. 2. 3. Pl. 1. 2. 3. | ϰοσμοίην (εοίην), -οῖμι ϰοσμοίης (εοίης), -οῖς ϰοσμοίη (εοίη), -οῖ ϰοσμοῖμεν (έοιμεν) ϰοσμοῖτε (έοιτε) ϰοσμοῖεν (έοιεν) | ϰόσμει (εε) ϰοσμείτω (εέτω) ϰοσμεῖτε (έετε) ϰοσμούντων (εόντων) | ϰοσμεῖν (έεν) Participium ϰοσμῶν (έων) ϰοσμοῦσα (έουσα) ϰοσμοῦν (έον) |
Medium-passivum | |||
Indicativus | Conjunctivus | ||
Praesens | Imperfectum | ||
S. 1. 2. 3. Pl. 1. 2. 3. | ϰοσμοῦμαι (έομαι) ϰοσμῇ (έῃ) ϰοσμεῖται (έεται) ϰοσμούμεϑα (εόμεϑα) ϰοσμεῖσϑε (έεσϑε) ϰοσμοῦνται (έονται) | ἐϰοσμούμην (εόμην) ἐϰοσμοῦ (έου) ἐϰοσμεῖτο (έετο) ἐϰοσμούμεϑα (εόμεϑα) ἐϰοσμεῖσϑε (έεσϑε) ἐϰοσμοῦντο (έοντο) | ϰοσμῶμαι (έωμαι) ϰοσμῇ (έῃ) ϰοσμῆται (έηται) ϰοσμώμεϑα (εώμεϑα) ϰοσμῆσϑε (έησϑε) ϰοσμῶνται (έωνται) |
Optativus | Imperativus | Infinitivus | |
S. 1. 2. 3. Pl. 1. 2. 3. | ϰοσμοίμην (εοίμην) ϰοσμοῖο (έοιο) ϰοσμοῖτο (έοιτο) ϰοσμοίμεϑα (εοίμεϑα) ϰοσμοῖσϑε (έοισϑε) ϰοσμοῖντο (έοιντο) | ϰοσμοῦ (έου) ϰοσμείσϑω (εέσϑω) ϰοσμεῖσϑε (έεσϑε) ϰοσμείσϑων (εέσϑων) | ϰοσμεῖσϑαι (έεσϑαι) Participium ϰοσμούμενος (εόμενος) ϰοσμουμένη (εομένη) ϰοσμούμενον (εόμενον) |
В односложных глагольных основах на ε слияние происходит только в ει. Остальные формы неслитные. Например: πλέω плыву.
Так же спрягается глагол δέομαι нуждаюсь, прошу, безлично δεῖ нужно; но глагол δέω связываю претерпевает слияние во всех формах: δῶ, δεῖς, δεῖ, δοῦμεν...; но πλέω, πλεῖς... πλέομεν.
§112. Последовательность (согласование) наклонений
Выше (§15) было объяснено, что все шесть времен греческого глагола делятся на главные и исторические времена. Следует добавить, что конъюнктив и императив считаются главными формами (независимо от их времени), а оптатив и praesens historicum (§16) историческими.
Правило последовательности (согласования) наклонений в общем сводится к следующему: если глагол-сказуемое в управляющем предложении употреблен в главном времени, то глагол в придаточном предложении ставится в конъюнктиве; если в управляющем предложении историческое время, то в придаточном вместо индикатива или конъюнктива может быть употреблен так называемый заменительный оптатив (optativus obliquus). Это правило, называемое по-латыни consecutio modorum, наиболее полно применяется в целевых предложениях и в дополнительных, зависящих от глаголов, выражающих боязнь (§113, 122).
§113. Дополнительные предложения
В дополнительных предложениях, зависящих от глаголов, выражающих боязнь, применяется правило последовательности наклонений: конъюнктив после главных времен, оптатив — после исторических. Союз μή что, чтобы не обозначает нечто нежелаемое, союз μὴ οὐ что не — нечто желаемое:Дополнительные предложения, зависящие от глаголов, выражающих чувства, душевные аффекты, говорение, вводятся союзами ὅτι, ὡς что, чтобы. В таких предложениях после главных времен употребляется индикатив, который после исторических времен может переходить в оптатив. Например: οἱ στρατηγοὶ ἐϑαύμαζον, ὅτι Κῦρος οὔτε ἄλλον πέμποι, οὔτε αὐτὸς ϕαίνοιτο стратеги удивлялись, что Кир никого другого не посылает, ни сам не появляется.
Как говорилось выше (§§ 38, 45), в зависимости от глаголов со значением говорить могут быть употреблены инфинитивные обороты, а в зависимости от глаголов, выражающих чувства и душевные аффекты, — accusativus cum participio.
Πενϑεσίλεια, ἡ τῶν Ἀμαζόνων βασίλεια, Ἄρεως μὲν ϑυγάτηρ, Θρᾷττα δὲ τὸ γένος, τοῖς Τρωσὶ ἐν τῷ πρὸς Ἀχαιοὺς πολέμῳ βοηϑεῖ, ἀλλὰ ϰτείνει αὐτὴν ἀριστεύουσαν Ἀχιλλεύς, οἱ δὲ Τρῶες εὐπρεπῶς αὐτὴν ϑάπτουσιν. Ὁ δὲ Ἀχιλλεὺς ϰαὶ Θερσίτην ἀναιρεῖ, λοιδορούμενος πρὸς αὐτοῦ ϰαὶ ὀνειδιζόμενος ὡς τῆς Πενϑεσιλείας ἐρῶν· ϰαὶ ἐϰ τούτου στάσις γίγνεται τοῖς Ἀχαιοῖς περὶ τοῦ Θερσίτου ϕόνου. Μετὰ δὲ ταῦτα ὁ Ἀχιλλεὺς εἰς Λέσβον πλεῖ ϑύων Ἀπόλλωνι ϰαὶ Ἀρτέμιδι ϰαὶ Λητοῖ ϰαϑαίρεται τοῦ ϕόνου ὑπ' Ὀδυσσέως.
Περὶ Γαλαϰτοϕάγων
Γαλαϰτοϕάγοι, Σϰυϑιϰὸν ἔϑνος, οἰϰίας οὐϰ ἔχουσιν, ὥσπερ ϰαὶ οἱ πλεῖστοι Σϰυϑῶν· τροϕὴν δ' ἔχουσι γάλα μόνον ἵππειον, ἐξ οὗ τυρὸν ποιοῦντες ἐσϑίουσιν· διὰ τοῦτό εἰσι ϰαὶ δυσμαχότατοι, σὺν ἑαυτοῖς πανταχοῦ τὴν τροϕὴν ἔχοντες. Εἰσὶ δὲ ϰαὶ διϰαιότατοι· παρὰ τούτοις οὐδεὶς οὔτε ϕϑονῶν ἐστιν οὔτε μισῶν οὔτε ϕοβούμενος διὰ τὴν τοῦ βίου ϰοινότητα ϰαὶ διϰαιοσύνην. Μάχιμοι δ' οὐχ ἧττον αὐτῶν αἱ γυναῖϰες, ἢ οἱ ἄνδρες ϰαὶ συμπολεμοῦσιν αὐτοῖς (Στοβαῖος).
1. Μασσαγέται ϰατοιϰοῦσιν οἱ μὲν ὄρη, οἱ δὲ πεδία, οἱ δὲ ἕλη. 2. Ἐλέϕαντα ἐϰ μυίας ποιεῖς. 3. Πάντα ῥεῖ ϰαὶ μηδὲν μένει (Ἡράϰλειτος). 4. Ὅν γὰρ ϑεοὶ ϕιλοῦσιν, ἀποϑνήσϰει νέος. 5. Ὀρϕεὺς ᾄδων ἐϰίνει λίϑους ϰαὶ δένδρα. 6. Ἅπαντα τὰ ζητούμενα εὑρίσϰεται. 7. Τίς οὐϰ ἂν ϕιλοίη τοὺς ἑαυτοῦ γονέας; 8. Αἱ τέχναι τὴν ϕύσιν μιμοῦνται. 9. Μιμοῦ τὰ σεμνά, μὴ ϰαϰοὺς μιμοῦ τρόπους. 10. Οἱ Ἀϑηναῖοι πολιορϰούμενοι ϰατὰ γῆν ϰαὶ ϰατὰ ϑάλατταν ἠπόρουν, τί χρὴ ποιεῖν οὔτε νεῶν οὔτε συμμάχων αὐτοῖς ὄντων (§125) οὔτε σίτου. 11. Ἃ ψέγομεν ἡμεῖς, ταῦτα μὴ μιμώμεϑα. 12. Κυβερνήτου νοσοῦντος ὅλον τὸ πλοῖον ϰινδυνεύει. 13. Οἱ Σπαρτιᾶται ϕοβούμενοι, μὴ οἱ πολῖται ὑπὸ τῶν ξένων διαϕϑείροιντο, ξενηλασίας ἐποιοῦντο. 14. Παρὰ τοῖς Ἕλλησιν οἱ τῆς πατρίδος εὐεργέται ἐν πρυτανείῳ ἐσιτοῦντο. 15. Ἔλεγον πολλοί, ὅτι παντὸς ἄξια λέγοι Σϰύϑης. 16. Ὁ στρατηγὸς λέγει, ὅτι δεῖ μάχεσϑαι. 17. Φοβοῦμαι, μὴ νοσῇς· ὁρῶ σε γὰρ ἀϑυμοῦντα. 18. Ἀποροῦμεν, τί ποιῶμεν. 19. Κῦρος ἐν ϕόβῳ ἦν, μὴ οὐ μάχοιτο βασιλεύς. 20. Κλέαρχος ἐπολέμει τοῖς Θρᾳξὶ τοῖς ὑπὲρ Ἑλλήσποντον οἰϰοῦσι ϰαὶ ὠϕέλει τοὺς Ἕλληνας. 21. Ξενοϕῶν Ἀττιϰὴ μέλιττα ἐϰαλεῖτο. 22. Ὀργὴ ϕιλοῦντος μιϰρὸν ἰσχύει χρόνον.
Упражнения. Проспрягать во всех формах презенсной системы глагол ποιέω. Определить части речи и их формы: ϕιλοῦσι (2), ϕίλων, ϕιλῶν, ϕιλεῖσϑε (2), ϕιλούντων (2), εὐτυχής, εὐτυχῇς, εὐτυχεῖς (2), ϕόβου, ϕοβοῦ, ϕϑόνῳ, ϕϑονῶ (2).